Vorige keer heb ik verteld over de indeling van de seizoenen volgens de 5 elementen in de voedende moeder-kind cyclus. In dat systeem zijn er 5 seizoenen (inclusief de nazomer) die op elkaar volgen in de volgorde van de 5 elementen: Hout – Vuur – Aarde – Metaal – Water.

Een ouder systeem is dat van de 5 elementen volgens de kosmologische cyclus (zie figuur). In dit systeem is het de rol van het Aarde element om als overgangselement of ‘buffer’ te functioneren tussen de 4 (hoofd)seizoenen. Het leuke aan dit systeem is de koppeling aan de 12 dierenriemtekens van de Chinese Astrologie.

Het Chinese jaar wordt ingedeeld in 4 seizoenen. Ieder seizoen is onderverdeeld volgens de energieën van 3 op elkaar volgende dierenriemtekens (dus in totaal 12 maanden). Elk seizoen duurt ongeveer 72 dagen. Daarna volgt een periode van 18 Aarde-dagen. Tijdens deze 18 dagen helpt het Aarde element bij het afsluiten van het oude seizoen en het op gang brengen van het nieuwe. Dit correspondeert met de energie van het Aarde element. Aarde staat voor stabiliteit, rust, stilte en overgang.

Wat op dit moment extra interessant is om naar te kijken, is het feit dat elk seizoen afgesloten wordt met Aarde. Deze Aarde periodes vallen 4 keer per jaar, gemiddeld rond deze tijden: voorjaar 23.4.-4.5., zomer 23.7.-6.8., herfst 24.10.-6.11. en winter 24.1.-5.2. De komende weken (eind april en begin mei) is het dus weer zo ver. 

Het afgelopen jaar ben ik me meer bewust geworden van deze Aarde-tussen-seizoenen. Wat mij op is gevallen, is dat de energie vaak echt anders is dan in het voorafgaande seizoen. Zoals ik in mijn vorige blog vertelde, correspondeert elk seizoen en element ook met een klimaat. Het Aarde element correspondeert met Damp en Vocht. Hoewel de enneatype 5 in mij nog verder onderzoek wil verrichten :-), lijkt er in ieder geval bij mij een verband te zijn tussen deze periodes en vocht-gerelateerde klachten. Bijvoorbeeld: makkelijker ‘snotterig’ worden en schimmelklachten zoals zwemmerseczeem (typische Damp symptomen) dat ineens weer opduikt ‘uit het niets’. 

Andere Aarde en Damp (of Damp-Hitte) gerelateerde klachten kunnen o.a. zijn: zwaar gevoel in hoofd en lichaam, makkelijker aankomen of moeilijker afvallen, lossere stoelgang, aambeien, minder eetlust, kleverig beslag op de tong of makkelijker blauwe plekken krijgen. Daar tegenover staat dat als je normaal gesproken een ‘drogere’ constitutie hebt (zoals droge huid, keel, mond, hoestje of ontlasting), de vochtigere energie van het Aarde element juist verlichting kan geven bij dit soort ‘droogte’-klachten.  

Wat ik in ieder geval zeker weet is dat elk seizoen echt een ander effect heeft op mijn lichaam en ook op veel van de cliënten die in mijn praktijk komen. Het specifieke effect hangt natuurlijk samen met – je raadt het al – het totaalplaatje. Als je het effect van Aarde energie op je systeem wilt onderzoeken is je volgende kans +/- tussen 23 april en 5 mei. (Of je gaat gewoon naar de tropen in het regenseizoen – dan kom je er ook snel achter). 

Ik hoor graag je ervaringen of eventuele vragen die je hebt over het effect van de seizoenen op je lijf!

Met dank aan:
Anja Banks & Angela Neumann-Kunz: Kiinalaisen Astrologian salat (in het Fins – zou eventueel voor sommige Nederlandse lezers een kleine beperking kunnen zijn).
Harriet Beinfield & Efrem Korngold: Basisboek Chinese Geneeswijzen.
Derek Walters: Geheimen van de Chinese Astrologie.

Alles in dit universum, inclusief de seizoenen, kunnen ingedeeld worden volgens de 5 elementen: Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Zoals gebruikelijk in De Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) is het mogelijk om dit op verschillende manieren te doen. Met name het Aarde element vervult en dubbele functie. Vandaag kijken wij naar de seizoenen in de Moeder-kind cyclus (zie figuur).

Het uitgangspunt is en blijft altijd de verhouding tussen Yin en Yang. Yin vormt de kern en staat voor alles wat dalend, condenserend en inwendig is. Yang ligt aan de oppervlakte en is opstijgend, verspreidend en uitwendig. Yin en Yang gaan continu in elkaar over en de 5 elementen kunnen ingedeeld worden op basis van hun plek in dit continuüm.

Als wij de genererende cyclus van de 5 elementen (Sheng Tuan) oftewel de moeder-kind cyclus als uitgangspunt nemen, volgen alle 5 elementen elkaar in de bovengenoemde volgorde in  een cyclus van toenemende en afnemende Yang en Yin.

Als wij beginnen bij het Hout element staat dit element voor groei, geboorte en expansieve levenskracht. Dit komt dus overeen met groeiende Yang energie en de lente als seizoen. Na de lente komt de zomer wat in het teken staat van het Vuur element. Vuur staat voor licht, hitte en voltooiing. De energie van Vuur stijgt omhoog en geeft het maximum aan Yang energie aan.

De energie van het Aarde element heeft een draaiende beweging en staat voor rust, stilte en overgang. Zo correspondeert in de moeder-kind cyclus het Aarde element met de nazomer, en periode dat de overgang naar de Yinne herfst makkelijker maakt.

De herfst is het seizoen van het groeiende Yin en het Metaal element. Metaal staat voor waarde, geleidingsvermogen en precisie. De energie gaat steeds meer naar binnen. Uiteindelijk komt met de winter het maximum aan Yin energie. Dit komt overeen met het Water element. Water is de basis van het leven, en staat ook voor diepte, reiniging en (wils)kracht. De energie gaat omlaag, trekt zich helemaal naar binnen en slaapt in voorbereiding op de geboorte van de lente.

Elk seizoen correspondeert ook met een bepaald klimaat. In voorafgaande blogs heb ik al het een en ander hierover verteld. De lente correspondeert met Wind. Wind is grillig en veroorzaakt symptomen die zich telkens weer verplaatsen. Wind heeft de neiging om andere klimaten mee op sleeptouw te nemen en dat gebeurt ook regelmatig in het voorjaar (zoals bij de diverse symptomen van verkoudheden). Het klimaat van de zomer is Hitte. Hoewel de meeste van ons op deze toch relatief noordelijke breedtegraden genieten van warmte, kan het soms te veel worden. Al helemaal met vakanties naar warmere landen, zoals bij een pijnlijk verbrande rode huid na het zonnen of bij een zonnesteek.

En dan hebben wij de nazomer. Het klimaat dat hierbij hoort is Damp en Vocht. Net zoals de energie van Aarde in cirkels ronddraait zijn is Damp zwaar, sloom en moeilijk te bewegen. Denk aan overgewicht, of het gevoel van een vochtige nazomerdag als het bijna gaat onweren.

Het klimaat dat bij de herfst hoort is Droogte. Nu associëren wij vaak de herfst met regen. Meestal komt dit overeen met het late najaar in november, wat volgens de TCG al bij de winter hoort (en het Water element). Wat mij opvalt is dat ik eind augustus altijd de neiging heb om droge vingers te krijgen en dan met name de duim en wijsvingers, waar ‘toevallig’ ook de Long en Dikke darm meridianen lopen van het Metaal element. Als laatste, hoort bij de Winter het klimaat Koude. Dit kan zich onder andere uitdrukken in een kouwelijk gevoel, bleekheid en lage energie.

En zo zijn we naar het einde gekomen van de blog van vandaag. Ik hoop dat je weer meer inzicht hebt gekregen in hoe de 5 elementen werken welke invloed de seizoenen op ons (kunnen) hebben. Volgende keer volgt een  blog over de seizoenen in de kosmologische cyclus (assenkruis opstelling), waarbij Aarde een centrale rol heeft als overgangselement tussen alle seizoenen in.

Met dank aan:
Harriet Beinfield & Efrem Korngold: Basisboek Chinese Geneeswijzen.
Carola Beresford-Cooke: Shiatsu in theorie en praktijk.

Vorige week ging de blog van Spirit in Matter over het Hout element en de relatie met lente en zelfexpressie. Het Hout element correspondeert natuurlijk met veel meer dingen onder de zon, onder anderen de organen Lever en Galblaas, de pezen als weefsel en het zintuig ogen. In eerste instantie lijkt er misschien geen verband te zijn tussen deze aspecten van het lichaam. Wat ik zo mooi vind aan de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) is hoe deze de relatie tussen verschilleden onderdelen van het lichaam beschrijft, en daarmee ook ogenschijnlijk ongerelateerde aspecten, patronen en symptomen terug kan brengen naar een oorzaak.

Wat is het Hout element eigenlijk? Waar staat het voor? Als wij de energie bekijken, dan representeert Hout levenskracht. Het is de kracht dat een zaad doet kiemen, het is de wil om geboren te worden en door te groeien tot een grote, vitale, krachtige boom. Ik denk ook vaak aan de enorme energie van een grassprietje dat door het asfalt heen groeit! Dat is nogal wat… En iemand moet die kracht in goede banen leiden, en die taak is in ons lichaam gegeven aan de Lever en de Galblaas.

In de TCM wordt gezegd dat de Lever en Galblaas de vrije stroom van Qi onderhouden. Dit betekent dat deze organen ervoor zorgen dat Qi (energie), Bloed en Vloeistoffen ongehinderd circuleren in het lichaam. Een goede circulatie betekent dat de stroom ontspannen, spontaan een gelijkmatig is. Dit heeft een gunstig effect o.a. op de spijsvertering, stofwisseling en zeker ook op onze emoties. Als de Lever en Galblaas niet door kunnen stromen (bijvoorbeeld door verkeerde voeding, onverwerkte woede of andere blokkades) heeft dit Leverstagnatie als gevolg. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in stemmingswisselingen, irritatie, nerveuze spanning, pijnen die zich verplaatsen, ophoping van afvalproducten of depressiviteit.

Als de Hout energie te krachtig wordt en geen goede basis heeft om in te rusten (bijvoorbeeld als wij alsmaar doorgaan met werken tot laat in de avond), kan de Lever-Qi gaan rebelleren. In de TCM wordt dan gesproken over Opstijgend Lever–Yang. Dit kan bijvoorbeeld duizeligheid, droge ogen, hoofdpijn (vaak aan een kant of bij de slapen) of een hoge toon in het oor als gevolg hebben. Dus, hoewel de Hout energie erg krachtig is, is er altijd een tegengewicht nodig in de vorm van ontspanning en rust – anders is het risico groot dat het hout zichzelf uitdroogt en opbrandt (wel eens gehoord van burnout?).

Het zal in ieder geval duidelijk zijn, dat er best wat overzicht en planning nodig is om energie goed door te laten stromen. De Lever wordt dan ook vaak ‘de generaal’ genoemd. Het maatje van de Lever, de Galbaas (‘de officier’) geeft moed, neemt initiatief en heeft het lef om alle plannen van de Lever uit te voeren. De Galblaas is dus diegene die de beslissingen moet nemen. Bij een zwakke Galblaas energie kan het moeilijk zijn om beslissingen te nemen. Als de energie doorslaat kan het zich uiten in teveel aandacht voor details en perfectionisme. Dit gaat vaak samen met hoofdpijn en spanning in de nek en schouders…

Verder opent de Lever in de ogen. Van de Galblaas wordt heel mooi gezegd: “Metaforisch gezien vormen de Galblaas en gal een vloeibaar kristal, zoals de lens van het oog, waardoor we de bestaande en toekomstige, innerlijke en externe realiteit waarnemen”*. Voor mij geeft dit aan hoe belangrijk het is om een vrije en zuivere Hout-energie van binnen te hebben om goed te kunnen waarnemen. Het is dus ook niet voor niets dat men allerlei oogproblemen kan krijgen (wazig zien, vlekjes voor de ogen, droge, rode, pijnlijke ogen enz) als de Lever of Galblaas uit balans zijn. Ook zien wij hier de relatie met beslissingen nemen: Als wij niet helder kunnen ‘zien’ kunnen wij ook moeilijk plannen of goede beslissingen nemen.

Als laatste (voor vandaag) worden de pezen gevoed en gecontroleerd door de Lever en Galblaas. Daarnaast loopt de Galblaas langs de zijkanten van het lichaam vanaf het oog, via de nek en schouders tot de 4e teen. Op deze manier wordt er een verbinding gelegd tussen waarnemen (ogen) en de beslissing en fysieke respons (via pezen en spieren). De Galblaas is ook verantwoordelijk voor het evenwicht tussen links en rechts. En zo is er weer een relatie met het nemen van evenwichtige beslissingen.

Het is toch bijna te mooi voor woorden hoe prachtig het systeem in elkaar zit!

Meer weten:
* Harriet Beinfield & Efrem Korngold (2001): Basisboek Chinese Geneeswijzen
Carola Beresford-Cooke (2001): Shiatsu in theorie en praktijk

Ineens is het weer zo ver. Iets later dan wij de laatste jaren gewend zijn – de winter heeft heel lang zijn best gedaan om hier te blijven – maar uiteindelijk moet ook de winter zich overgeven aan de kracht van de zonnestralen. De ochtenden zijn nog koud. Er ligt een laagje witgrijze vorst op het gras. De muts gaat daarom nog regelmatig op mijn hoofd, en de sjaal om mijn nek. Handschoenen zijn ook fijn. Maar in de middag is het zo warm en lekker. Blijkbaar vinden de bloembollen dat ook, want ik zie elke dag steeds meer sneeuwklokjes, krokusjes en parelhyacinten omhoogschieten in het korte gras. Reikend naar de zon. Dat wil ik ook – weg met de handschoenen, weg met de muts, weg met die sjaal! Ik wil de zon voelen op mijn lichaam, ik wil het zonlicht drinken met elke porie van mijn huid! Ik wil de lente in mij opzuigen. Ik wil één worden met de kracht van het voorjaar, opnieuw geboren worden, groeien en meer worden dan ooit voorheen!

Volgens de Chinese filosofie kan alles in het heelal onderverdeeld worden in 5 elementen: Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Fenomenen die met elkaar corresponderen, oftewel op elkaar lijken, worden tot hetzelfde element gerekend. De lente hoort bij het Hout element. Daarnaast hoort bij Hout bijvoorbeeld ook de kleur groen, geboorte, de expansieve beweging, de lever, de galblaas, de pezen, de ogen en de emoties woede en frustratie.

De lentezon kan erg verleidelijk zijn. En terecht. Het is immers de kracht die de cyclus van geboorte en groei weer in gang zet. De lente is ook de tijd van creatie en zelfexpressie. Ineens wil je weer – letterlijk en figuurlijk – naar buiten treden. Dus lekker gaan wandelen, maar ook laten zien wie je bent. Tijd voor nieuwe sprankelende kleuren, misschien een hele nieuwe garderobe. Uit met de zwarte winterjas, in met de nieuwe felgroene trenchcoat. En waarom ook niet, het is toch eindelijk weer zo lekker warm…

Alleen zit er wel een addertje onder het gras…Of in ieder geval iets wat lijkt op het geluid van een slang. Ik heb het over Wind. De lente – oftewel het seizoen van Hout – correspondeert niet alleen met de groen en groei, maar ook met Wind. Dat is nou net een figuur die de neiging heeft om nogal wispelturig te zijn. Hij initieert beweging en geeft kracht om vooruit te gaan in een lekker hoog tempo en verandert daarbij snel en vaak van richting. Daarnaast vindt Wind niets leuker dan samen op te trekken met een maatje, en neemt dan vaak een vriendje of vriendinnetje mee in de vorm van Koude, Hitte of Damperige Vocht. En dat maakt hem nou net wat minder betrouwbaar.

Daar loop je dan in je nieuwe groene jas, zonder sjaal, lekker te genieten van de lentezon. Steekt een briesje op. Ineens merk je dat het best stevig waait en was het toch echt kouder dan je dacht toen je naar buiten ging. De Wind heeft dan een aantal favoriete plekjes in de nek en hals waar die heel sneaky (of was het snake-y?) naar binnen slingert, zoals bij de ‘Windvijver’ of de ‘Windhal’ langs de schedelrand. Het liefst komt hij dan ook samen met een beetje Koude en een beetje Damp. En inderdaad – voordat je het weet krijg je last van hoofdpijn en een stijve nek, zit je er ineens met een opgezette keel en kribbelhoest, of lig je in bed te snotteren met een bijholteontsteking.

Dus…ondanks de grote verleiding om jezelf meteen weer helemaal laten zien in het voorjaar, is het bij twijfel altijd beter om een beetje voorzichtig te doen en dan toch maar die sjaal om je nek te wikkelen. Het dragen van en sjaal hoeft overigens helemaal niet ten koste te gaan van je zelfexpressie, misschien wel andersom - er zijn genoeg sjaaltjes in alle kleuren van de regenboog: je kunt precies diegene uitkiezen die bij jou past!

Zoals ik al eerder heb verteld, woon ik al 15 jaar in Nederland. Inmiddels ben ik best gewend geraakt aan vele verschillende gewoontes. Sinterklaas heb ik helemaal omarmd en hij is de beste vriend van de Finse Kerstman geworden. Op verjaardagen ga ik vrolijk in de kring zitten, en als er geen kring is, kijk ik een beetje verdwaald om me heen – wat ongezellig, hoe moet het nou precies? Ik kijk ook niet meer raar op in restaurants als de ober aankomt met een mini-colaflesje van 0.2 l - ik weet zelfs niet meer wat ik moet doen ‘in het buitenland’ als ze aankomen met een cola van een halve liter. Ik ben ook gewend aan het overal naartoe fietsen – regen of sneeuw, maakt niet uit – ik fiets naar de stad, ik fiets naar mijn Pilates-les in het donker, ik fiets heen en weer naar school. Dat is overigens best leuk, ik heb jarenlang geen fiets gehad, maar toen ik voor het eerst op mijn stevige mama-fiets mijn dochter naar school bracht - toen voelde ik me echt ingeburgerd in Nederland!  

Toch zijn er bepaalde dingen en gewoonten die mij steeds weer blijven verbazen. Een van die dingen is de nogal moeizame relatie dit land heeft met sneeuw. (Ja, het wordt inderdaad nog een blog over winter en sneeuw - ik raak er blijkbaar niet over uitgepraat).

Picture this: het heeft 2 uur gesneeuwd, er ligt 2 cm sneeuw op de grond om vijf uur in de middag. Welke impact heeft dit op de Nederlandse samenleving?
a) geen
b) jong en oud gaat even buiten wandelen en genieten van het mooie weer
c) er rijden geen bussen of treinen meer, er staat 1200 km file op de snelwegen, oudere mensen durven niet meer naar buiten omdat het ‘spekglad’ is, bij de Albert Heijn zoeken wildvreemden contact met elkaar om de ‘heftigheid’ van het weer te kunnen verwerken, er wordt een commissie ingesteld om te onderzoeken hoe wij dit in de toekomst kunnen voorkomen…

En dan de berichtgeving van de media: “De eerste sneeuw van het jaar kwam weer als een verrassing”. Hoezo verrassing ?!??!? Iedereen heeft toch inmiddels in de gaten dat er in ieder geval een paar keer per jaar sneeuw valt in Nederland. Dat kan nu eenmaal gebeuren als de temperatuur onder het vriespunt daalt. Of mis ik iets? (Blijkbaar ben ik toch niet zo ingeburgerd als ik dacht...)

Een aantal jaar geleden gaf ik Zweedse les in Utrecht. Bij elke les zocht ik een leuk artikel uit over een actueel onderwerp, en een keer in de winter kwam ik een artikel tegen over verkeerschaos in Finland door sneeuw. Het was de ergste sneeuwstorm sinds 100 jaar. Wat mij opviel was het volgende bericht: ‘Gisteren is het treinverkeer ernstig ontregeld geweest rond Helsinki. De lokale treinen hadden wel... (let op, hier komt het) 10 (!) minuten vertraging!!!’. 

Wat heeft dit te maken met spiritueel leven (waar ik pretendeer dat mijn blog over gaat)? Waarschijnlijk niet zo veel. Maar… ik heb wel genoten van het schrijven van deze blog! En wat is nou belangrijker dan genieten van je eigen leven? Ja, ik ben dit najaar wel heel erg in de energie van enneatype 7 gedoken (onder anderen te merken aan mijn overmatige gebruik van het woord ‘leuk’) – volgend jaar volgen meer blogs over diverse enneatypes.

De Blogging Spirit in Matter gaat even naar binnen keren tijdens de winterslaap van de zon. 
Ik wens je hele mooie feestdagen en een nieuw jaar waarin je nog dichter bij je diepste wensen mag komen! Ik hoop je weer te ontmoeten in 2013.

Een paar dagen geleden kwam de eerste sneeuw van deze winter. Het begon met een paar vlokjes, maar na een uurtje waren alle daken, auto’s en straatjes bedekt door een dikke, witte laag met sneeuw. Ineens was het grijze herfstlandschap omgetoverd in een betoverende sprookjeswereld…

Ik kan er zo intens van genieten… Als het donker is in de ochtend en de straatverlichting nog steeds aan is en ik even de tijd neem om stil te staan bij de dansende sneeuwvlokjes in het licht… Als het de hele dag sneeuwt en ik achter het keukenraam elke stap van de metamorfose meemaak, tot het moment dat ik de auto’s in de schemering keurig terug zie kruipen door 30 cm sneeuw… Als ik als eerste mijn voetstapjes achter me zie op het ingesneeuwde pad in het bos, luisterend naar het zachte geluid van sneeuw die van de takjes van de bomen in de sneeuw valt op de grond. Dan voel ik me echt thuis. (Wat niet zo raar is, gezien dat ik geboren en opgegroeid ben in Finland – en nee, er lopen geen ijsberen rond in de straatjes van Helsinki).

Het valt mij wel op dat er een duidelijk verschil zit tussen de beleving van winter en vooral van sneeuw tussen twee groepen mensen, namelijk kinderen en volwassenen.

Hoe veel kinderen ken jij die niet van sneeuw houdt? Antwoord: nul.
Bij de eerste vlokjes die naar beneden komen staan de kinderen jubelend bij het raam: Mama, mama, kijk het sneeuwt!!! … om vervolgens naar buiten rennen om sneeuwvlokjes te gaan vangen met de tong. Het dunste laagje sneeuw wordt van de auto’s afgeschraapt om er sneeuwballen van te maken. Bij een halve centimeter ijs komen de schaatsen naar voorschijn: Mag ik alsjebliiiieeeft gaan schaatsen? En als de straatjes wit worden moet de slee a la minute uit de schuur gehaald worden. 

Hoe veel volwassenen ken jij die niet van sneeuw houdt? Antwoord: best veel.
- Meneer, wat vindt u van het prachtige weer van vandaag?
- Prachtig? Wat bedoelt u mevrouw?
- De bevroren vijvers, sneeuwbedekte straatjes, de sneeuwvlokjes in uw wimpers?
- Nou, dat hoeft echt niet voor mij, hoor. Sneeuw is nat, koud, de straatjes zijn spekglad, levensgevaarlijk… mopper, mopper…chaos in het verkeer, auto start niet, 1000 km file… mopper, mopper…geen treinen die rijden, sneeuwschuiver, moeilijk, irritant, bah… mopper, mopper…

Ik vraag me af wat er gebeurt tussen kind zijn en volwassen worden, waardoor sneeuw ineens niet meer leuk is? Wanneer verdween het spelende kind en kwam er een zeurpiet voor in de plaats? Ik heb geen antwoord op deze vraag, maar hierbij de uitnodiging om na te gaan bij jezelf in welke categorie jij jezelf (het liefst) zou plaatsen. 

Herken jij je eerder in de zeurpiet dan in het kind? Doe het eens anders als het weer sneeuwt: trek een lekkere dikke jas aan, doe handschoenen aan je handen, een schaal om je nek en een muts op je hoofd, en ga naar buiten. Sta even stil, doe je gezicht omhoog en voel elke sneeuwvlok vallen op je hoofd en gezicht. Strek dan je tong uit en laat de sneeuwvlokjes smelten op je tong. En voel de magie van de winter.

Ik zit (alweer) op mijn fiets. Ik voel de vochtige koude naar binnenkomen bij de enkel, precies in dat halfopen stukje tussen mijn sok en broek. Langzaam kruipt hij omhoog, eerst naar mijn kuiten. Vandaar nestelt het koude vocht zich om mijn knie heen. Van mijn knie glijdt hij als een koele slang langzaam maar zeker via de achterkant van mijn bovenbenen naar mijn billen. De spieren in mijn benen beginnen stijf en strak aan te voelen. Mijn fietszadel is koud. Mijn billen zijn ijskoud, mijn onderrug wordt stram. Ik hoop maar dat ik geen blaasontsteking krijg... Had ik maar een warm pittenkussen om op te zitten!

De Winter komt snel dichterbij. Met de winter komt de koude – of is het andersom? Volgens de Chinese filosofie kan alles in het heelal onderverdeeld worden in 5 elementen: Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Fenomenen die met elkaar corresponderen, oftewel op elkaar lijken, worden tot hetzelfde element gerekend. De winter en koude horen bij het Water element. Daarnaast hoort bij de winter bijvoorbeeld ook de omlaaggaande beweging, de oren, de botten, de nier, de blaas, de (onder)rug en de emotie angst.

Het Water element staat voor het begin van het leven en alles wat ‘diep’ ligt, of het nu gaat over weefsels (botten, merg), wilskracht (om te overleven) of erfelijke patronen. De Nier is een ander uiting van het Water element. Tijdens ons leven gebruiken wij deze Nier-energie en als hij op is, is het einde verhaal. Van de Nier-energie wordt gezegd dat hij de basis is van Yin en Yang. Dit betekent is dat de Nier-energie de basis is voor alle andere energie in ons lichaam. De Nier-energie kan onderverdeeld worden in een Yange (warme, activerende) en Yinne (voedende en bevochtigende) component. De Nier-Yin is gevoelig voor te weinig water of voedsel dat te bitter, zout of gekruid is. De Nier-Yang is kwetsbaar voor koud weer en koud voedsel. In de winter is het dus extra belangrijk om de Nier-Yang te beschermen.

De nieren liggen (zowel bij Chinese mensen als bij Westerlingen) ongeveer op taillehoogte aan weerszijden van de ruggengraat. De Chinezen hebben het over het Vuur van Ming-Men (Hara in het Japans) tussen de Nieren, dat de Nier-energie verwarmt en zo helpt om door het lichaam te stromen. Het is erg belangrijk om dit gebied te beschermen en goed warm te houden. Hoe warmer dit gebied is, hoe efficiënter de Nieren zullen functioneren, en hoe beter wij onze basisenergie zullen gebruiken voor onszelf.

Als dit gebied blootligt verspillen wij energie om het van binnenin toch warm te houden. Het is dus geen toeval dat meisjes met korte t-shirts en blote onderbuik en -rug wat extra vet zullen opslaan in dat gebied! Je kunt het ook vergelijken met de kachel op 24 °C zetten en vervolgens alle ramen en deuren open zetten als het vriest buiten. Niet zo handig, hè? Je zou het bijna een beetje dom kunnen noemen… Een goed lang hemdje (of een Japanse Hara-band) is dus beslist geen onnodige accessoire!

Verder, als de Nier-Yang en Blaas energie (Water element) niet sterk genoeg is, krijgt koude en vocht ook de kans om naar binnen te kruipen via de benen. Dit kan o.a. knie- en rugklachten, blaasontstekingen of menstruatieklachten (bij vrouwen dan, hè) als gevolg hebben. Wat ik zelf heel vaak doe, is een legging dragen onder mijn broek. Ik weet het – het komt een beetje suf en overdreven over (ik ben toch geen bejaarde!) – maar dat is wel wat mijn lichaam mij vertelt dat nodig is. Het zal niet voor iedereen zijn, maar mocht je voelen dat het wel nodig is voor jou – You are not alone! Een tip: zijden leggings zijn heerlijk koel als het warm is en warm als het koud is!

Laatst (weer op die fiets) viel me ook nog op, hoe ongelofelijk koud een fietszadel kan zijn. Gelukkig is er tegenwoordig internet, en ja hoor, ik heb een zadeldek van schapenvacht gevonden online! Die gaat dit jaar bovenaan mijn Sinterklaaslijstje!

Overigens zou het helemaal geen slecht idee zijn voor Sinterklaas zelf. Zijn mantel zal wel de onderrug redelijk goed beschermen (hoewel ik altijd ook een hemdje aan zou raden). Maar leggings onder de tabberd en een schapenvachten zadelbeschermer op het paard zou echt geen overbodige luxe zijn – al helemaal niet op die leeftijd, want de Nier-energie van Sinterklaas zal inmiddels toch langzamerhand wat beperkt aan het worden zijn?

Tegenwoordig zit ik in totaal bijna een uur per dag op de fiets. Bij droog zonnig weer met een paar wolkjes en een temperatuur van 15-23 graden, is het best aangenaam (en goed voor mijn conditie!). Alleen is het keuzemenu van het weer vaak toch een beetje te beperkt voor mijn smaak:
…voor wind en motregen, met een temperatuur rond het vriespunt, kies 1.
…voor wind en stortregen, met optioneel hagel, kies 2.
…voor wind op de weg heen en/of terug, kies 3.
…voor wind met onvoorspelbare windvlagen, windkracht 8 of meer, kies 4.
…voor overige opties, kies 5.
Opgelucht dat er een optie 5 is, kies ik daarvoor…
…bedankt voor uw belangstelling voor optie 5. Helaas is het door u gekozen weertype niet leverbaar op dit moment… Kies 1, om terug te gaan, kies 2 om een willekeurige selectie te maken van opties 1 t/m 4…

De oer-Hollandse vochtige zuidwesten wind…die dringt echt overal naar binnen. In de Chinese Geneeskunde wordt gezegd dat weer en klimaat binnendringen in het lichaam als de afweer-energie niet sterk genoeg is. En nu het kouder wordt neemt de vochtige Wind ook nog Koude mee op sleeptouw. Samen gaan zij op zoek naar een zwakke plek van het lichaam (niet zelden op het hoofd of in de nek) om daar binnen te dringen – met snotterneuzen, keelpijn, stijve spieren en hoofdpijn als gevolg. Met de handen in mijn haar: Oh, what to do, what to do?

Hoewel ik inmiddels al bijna 15 jaar in Nederland woon, blijf ik me verbazen over wat nationaal muts-beleid lijkt te zijn. Als de temperatuur in de herfst omlaag begint te kruipen, verschijnen, zo rond 5 °C, de eerste handschoenen. Bij 4 °C komen de sjaaltjes erbij. Dan, duurt het nog heeeel lang, en moet het bijna -2 °C (of liever, nog kouder) zijn, wil de Nederlander een muts op zijn hoofd doen. Vergis je niet – dan is de gevoelstemperatuur met extra wind op de fiets al gauw -10 °C of lager!

Regelmatig komen er mensen binnen in mijn praktijk met de opmerking – het is best wel koud op de fiets, hè - ik had eigenlijk wel handschoenen nodig! Waarop ik het natuurlijk niet kan laten om toe te voegen dat een sjaal en muts ook niet verkeerd was geweest. Maar dat is dan toch net een stapje te ver, want het ziet er echt niet uit, zo’n stomme muts. Wat zullen anderen niet denken? En het kapsel wordt er natuurlijk ook niet mooier van. Dus liever dan maar een koud, bewegingsloos botox-voorhoofd en oren die er bijna afvallen. Ah, daar kunnen wij, stoere Hollanders, wel tegen. Wij zijn toch geen watjes! (Of zoiets).

Als ik zelf op de fiets stap zonder sjaal en muts, voel ik vaak letterlijk de Wind en Koude binnendringen mijn lijf. Ik ben ook een extreme koukleun en mijn afweer-energie zou ook beter kunnen zijn. Dat geef ik zonder meer toe. En dat mensen verschillend zijn, is ook waar. Sommige mensen hebben een immuunsysteem om jaloers op te zijn. Maar ik geloof nooit van mijn leven dat iedereen die ik zie rondfietsen zonder sjaal, handschoenen en muts, dat doet omdat zij voelen en weten dat hun afweer-energie zo sterk is dat Koude en Wind nooit bij hun binnen zouden kunnen komen!

Ik acht het veel waarschijnlijker dat veel mensen niet de tijd nemen om te luisteren naar wat goed is voor hun eigen lichaam. Of het misschien wel weten, maar vinden dat imago belangrijker is dan goed voor jezelf zorgen? Het is maar een gedachte…

Ga eens na bij jezelf - ben ik iemand die met de muts gooit naar mijn lichaam en mijn eigen gezondheid? Voelt dat goed, of is het misschien tijd voor verandering? Is het misschien toch tijd om de muts in ere te herstellen?

Voor mij is het een no-brainer – als ik de keuze heb tussen kou lijden en snotterig zijn, maar met een mooi kapsel (zonder muts), of lekker warm en beschermd, met een minder fraai kapsel (met muts) – dan ga ik voor wat mijn lichaam mij vertelt dat het beste is voor mij. Al ben ik dan misschien een muts.

Het licht verdwijnt elke dag steeds meer. De bladeren van de bomen worden geel, rood en bruin, verliezen hun vocht en vallen verschrompeld naar de grond. Dorre, ritselende blaadjes zwerven met de herfstwinden mee. En dan al die grijze, regenachtige dagen. Al zou je het soms wel willen – er is geen ontkomen aan…na de zomer komt de herfst, elk jaar weer.

Volgens de Chinese filosofie kan alles in het heelal onderverdeeld worden in 5 elementen: Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Elk element staat voor verschillende aspecten van het leven, het menselijke lichaam & psyche en de natuur. Zo hoort ook elk seizoen bij een bepaald element - de herfst hoort bij het element Metaal. Fenomenen die met elkaar corresponderen, oftewel op elkaar lijken, worden tot hetzelfde element gerekend. Bij Metaal hoort, behalve het seizoen herfst, bijvoorbeeld ook de binnengaande beweging, droogte, de neus, de huid, de longen, de dikke darm en de emotie verdriet.

De 5 elementen voeden en controleren elkaar volgens de wetten van de natuur. Dat Hout Vuur voedt, is intuïtief heel goed te begrijpen. Op dezelfde manier voedt de Aarde het Metaal element - denk aan mineralen die in de grond ‘geboren’ worden.

Op dit moment is het herfst, de tijd van Metaal en daardoor ook van de Longen. Het is dus een mooie tijd om aandacht te besteden aan je ademhaling. Een rustige, diepe ademhaling is een teken van gezonde Metaal energie. Als je Metaal element gezond is, kan je makkelijk het oude loslaten, het leven accepteren zoals het is en open blijven voor nieuwe ervaringen. Moeite met loslaten en de controle willen houden kan een teken zijn van een zwak Metaal element. Onderdrukt of overmatig verdriet is een belangrijke oorzaak dat het Metaal element doet verzwakken. Vaak gaat dit gepaard met een oppervlakkige ademhaling.

Omdat de Longen en de ademhaling belangrijk zijn voor onze ‘afweer-energie’ is een sterke Longenergie ook essentieel voor een goed werkend immuunsysteem. Een frisse herfstwandeling  in de natuur stimuleert de Longenergie en helpt om het Metaal element te versterken. Je kunt de Longen ook voeden door te zingen. Niet alleen stimuleert het de Longen direct op een fysieke manier. Zingen stimuleert energetisch het Aarde element en heeft dus ook een indirecte werking op Metaal omdat Aarde de moeder (het voedende element) van Metaal is. 

De natuurlijke energie van Metaal is naar binnen gericht. De neiging is om zich terug te trekken, naar binnen te gaan. Bij het zingen kun je je niet terugtrekken, maar geef je expressie aan jezelf en je gevoel. Het ene sluit het ander echter niet uit. De herfst kan juist de tijd zijn om expressie te vinden voor je melancholie, droevige kanten of innerlijk verdriet - en hierdoor je adem bevrijden, zodat deze (nog) beter gaat stromen. En vind je het allemaal te treurig en somber worden - dan is ‘I’m singing in the rain’ misschien wel de oplossing voor jou!