Je kent ze, die momenten in het leven dat alles anders wordt. Er gebeurt iets, en je weet gewoon dat het leven nooit meer hetzelfde zal zijn. Deze gebeurtenissen lijken zo eens in de tien jaar op mijn pad te komen. Ik heb er dus een paar meegemaakt en kan me elke keer nog herinneren alsof het gisteren was. 

Het meest recente moment: april 2014 – een zonnige koude voorjaarsweek in Norrköping in Zweden. Primal Therapy: zonder enige twijfel het aller moeilijkste wat ik ooit heb gedaan of meegemaakt in mijn leven. Stel je voor dat je zeven dagen achter elkaar aan het baren bent en dan ook nog een marathon aan het lopen bent tegelijkertijd – en het komt een beetje in de buurt van deze ervaring. Na het volgen van diverse persoonlijke ontwikkelingstrajecten en therapieën in de afgelopen 10 jaar, dacht ik dat ik best wel een redelijk beeld had van de patronen die mijn leven beheersen. Maar er was zo veel meer en het ging zo veel dieper dan ik ooit had kunnen vermoeden. 

Via de de familielijn heb ik een zeer diepe angst en wantrouwen tegen het leven geërfd. 
Dissociatie, vluchten in diverse verslavingen, als een levende dode door het leven gaan. De behoefte om het leven te onderdrukken door de controle te (willen) houden via oordeel, slachtofferschap en het verlaten van het lichaam. Dit alles is nog steeds aanwezig in MIJN lichaam, als een zwarte, kleverige, misselijkmakende stof, die elk orgaan en elke cel doordringt.   

Ik, de trotse drager van het familie erfgoed: mij niet veilig voelen in mijn lichaam, dissociërend, verslaafd aan eten en comfort, mijn woede en levenskracht onderdrukkend, in de illusie leven dat als ik maar mijn omgeving en de mensen om me heen kon controleren, dat de dag zou komen dat ik me wel veilig genoeg zou voelen om werkelijk hier te zijn, om te leven. Tot mijn grote schaamte, ook de levenskracht en spirit van mijn dochter onderdrukkend. Niet omdat omdat iemand hier kwaadwillend is of was (dit gaat niet over het veroordelen van iemand), maar omdat het zo verrekt moeilijk is om deze patronen te doorbreken. 

Alle gebeurtenissen uit het verleden, inclusief uithongering, misbruik en oorlogen, de stemmen van onze (voor)ouders, alles ligt nog veilig opgeborgen in onze lichamen. Ons hele leven, functioneren wij bijna allemaal op het emotionele niveau van een 3-jarige, en we zijn ons daar niet eens van bewust. Wij denken dat we vrij zijn, maar in de werkelijkheid zijn wij alsmaar de patronen en levens van onze moeders, vaders en voorouders aan het herleven (of ertegen aan het rebelleren). En dat generatie na generatie na generatie…

Na een week Primal Therapy voelt het leven anders, lichter of zo (en dan heb ik het niet over die extra kilo’s die ik ook kwijtraakte). De onverwachte ontdekking: al die stemmen, al dat bagage uit het verleden – dat ben ik niet. Dat was ik nooit! I wil hier zijn! IK WIL LEVEN! Ik had werkelijk geen idee wat dit lichaam en deze geest allemaal konden doen, de kracht die in mij geborgen ligt. Ik ben zo KLAAR met het vieren van de dood. Vanaf nu kies ik VRIJHEID en het LEVEN! 

Het is een werkelijk transformerend proces. Een van de mooiste cadeaus tot nu toe, is om de verandering te zien in mijn dochter en in onze relatie. Ze voelt zo vrolijk, energiek en levendig en ondanks dat ze nog steeds humeurig kan zijn en haar sterke wil laat gelden, kan ik haar eindelijk laten zijn wie ze is, zonder haar te willen controleren zodat ik me veilig kan voelen. Het voelt echt als een zegen. 

En dit is maar het begin. Er is nog veel werk aan de winkel, maar nu voel ik tenminste dat ik – misschien voor het eerst – werkelijk een kans maak om dat te doen, en die persoon te worden waar ik hier op aarde voor ben gekomen. Ik voel me als een pasgeboren baby. Geen flauw idee wat er zal komen, maar ik ben klaar om te vertrouwen – wetend met mijn hele wezen dat het leven nooit meer hetzelfde zal zijn. 

Meer weten? Kijk naar:
What is Primal Therapy?
Primal therapy with Puja
Ground Zero Primal

Je kunt je commentaren en vragen posten bij ‘Comments’ hieronder, op FaceBook of stuur me een e-mail en ik zal mijn best doen om een antwoord te geven. 

Vorige keer heb ik verteld over de taken en functies van de drie centra waaruit wij als mens bestaan. Even een resumé: In het dagelijkse leven is het hoofd of het mentale centrum verantwoordelijk voor onze gedachten. Het hart of het emotionele centrum neemt onze gevoelens voor haar rekening. Het lichaam of het fysieke centrum heeft een functie zowel bij bewegingen als bij instinctieve lichaamsfuncties. Doorgaans staan de centra in dienst van het ego. Maar zij hebben allemaal een hoger doel.

Het is mogelijk om de 9 enneatypes in te delen op basis van verschillende combinaties van dominante en onderdrukte centra. Vandaag gaan wij kijken naar de indeling van enneatypes volgens verschillen in voorkeurscentrum. Het wordt een wat langere informatieve blog – ik hoop dat je iets nieuws gaat ontdekken over jezelf…

In het enneagram komt de fysieke energie binnen op punt 9. De emotionele energie komt binnen bij punt 3. Bij punt 6 komt mentale energie binnen. Door te kijken naar de enneatypes bij en naast het desbetreffende punt, kunnen wij de types indelen in 3 categorieën: buik (8,9,1), hart (2,3,4) en hoofd (5,6,7) typen.

Mensen met een fysieke basisenergie worden ook buik of instinctieve types genoemd. De basisemotie van deze enneatypes is woede. De focus van deze types ligt op veiligheid, instinctieve reacties en het zijn. Buiktypes bieden weerstand tegen het heden. Het ware doel van het fysieke centrum is om (voelbaar) in het hier en nu te zijn en om onze energie te gebruiken voor onze echte doelen. Op het niveau van het ego wordt deze energie (soms openlijk en soms op een passief-agressieve manier) gebruikt om een bepaalde macht en invloed te hebben. Bewust of onbewust zijn buiktypes bezig met vragen over de eigen veiligheid en kracht in relatie tot anderen. Door grenzen te trekken (of door dissociatie) kunnen deze types het echte contact met de realiteit vermijden. Op een bepaalde manier zijn buiktypes vijandig tegenover alles – inclusief henzelf. Zij zijn zelden tevreden met dingen zoals ze zijn en gebruiken hun energie om zichzelf te beschermen (desnoods door pogingen om continu de omstandigheden te veranderen). Diep van binnen hebben buiktypes het gevoel dat ze onbelangrijk zijn.

Mensen die hun basisenergie krijgen vanuit het emotionele centrum worden hart types genoemd. De basisemotie bij deze typen is verdriet en schaamte. Deze types zijn gericht op gevoelens, emoties, (persoonlijke) relaties en het verleden. Het ware doel van het emotionele centrum is een diep gevoelsmatig inzicht in verbondenheid, wie wij echt zijn, en in hoe relaties werken. Op het niveau van het ego wordt deze gave gebruikt om andere mensen zover te krijgen dat ze hen aardig vinden, op hen reageren of hen tot het middenpunt van de aandacht maken. Ze zijn dus bezig met hun eigen identiteit en imago. Harttypes denken (onbewust) dat ze alleen door contact met andere mensen het gevoel kunnen krijgen dat zij de moeite waard zijn. Zij verlangen dat andere mensen hen positief zien, en zoeken bevestiging van anderen. Harttypes hebben een diepe overtuiging dat ze het liefhebben niet waard zijn.

Mensen met een mentale basisenergie worden hoofd types genoemd. De basisemotie bij hoofdtypes is angst en onzekerheid. Hoofdtypes zijn gericht op denken, berekeningen, het maken van afwegingen en de toekomst. Het ware doel van het mentale centrum is een stil, objectief innerlijk weten. Op het niveau van het ego geloven hoofdtypes dat informatie en objectiviteit iemand tot een waardevol en nuttig mens maakt. Voor hen is het belangrijk om achterliggende principes te vinden en begrijpen. Ze gaan ervan uit dat alleen abstracte kennis authentiek en onbedorven is en negeren informatie uit andere centra. Relaties worden doorgaans aangegaan op basis van intellectuele identificatie, zonder emotionele betrokkenheid. Zo begrijpen hoofdtypes ervaringen op een abstracte manier, zonder eventuele angst of emotionele pijn te hoeven ervaren. Diep van binnen worstelen hoofdtypes met  een fundamenteel gevoel van incompetent zijn.

Hoe kun je de types die gebruik maken van hetzelfde dominante centrum van elkaar scheiden?

De buiktypes (8, 9 en 1) zijn gericht op veiligheid, instinctieve reacties en het zijn. Enneatype 8 wil sterk zijn en zich sterk voelen, en is niet bang om zijn/haar boosheid te laten zien. Enneatype 9 zijn meegaand in hun gedrag en meestal niet in contact met hun eigen boosheid (die zich eerder uit als passief-agressief verzet). Enneatype 1 stelt hoge eisen aan zichzelf en anderen en onderdrukt regelmatig zijn frustratie.

De harttypes (2, 3 en 4) zijn gericht op gevoelens, emoties en relaties. Enneatype 2 zal (onbewust) zijn of haar eigen behoeftes onderdrukken, voor anderen zorgen en wil (daardoor) als liefdevol gezien worden. Enneatype 3 zoekt bewondering en bevestiging door succesvol te zijn en zich met dat succes te identificeren. Enneatype 4 zoekt liefde door zich te onderscheiden en daardoor anders en bijzonder te zijn.

De hoofdtypes (5, 6 en 7) zijn gericht op denken, berekeningen en het maken van afwegingen. Enneatype 5 zoekt zekerheid door zich terug te trekken uit de echte wereld, naar het hoofd in een wereld van kennis en feiten. Enneatype 6 zoekt zekerheid in regels, structuur en voorspelbaarheid. Enneatype 7 leeft in een wereld van plannen maken en activiteiten en zoekt op deze manier zekerheid via het vermijden van negatieve emoties.

Als je deze beschrijvingen leest is de kans groot dat al een vermoeden begint te krijgen waar jou ‘favoriete’ enneatype zou kunnen zitten.  Als je twijfelt tussen twee categorieën kan het zijn dat je (op dit moment of in verschillende situaties) heen en weer fietst tussen twee centra of twee types. Daarnaast zijn met name de typen 3, 6 en 9 doorgaans niet al te bewust van hun voorkeurscentrum omdat zij daar afgesneden van zijn, dus dat kan ook verwarring scheppen.

Bestudeer de komende week eens je verschillende centra en kijk of je erachter kunt komen welk centrum bij jou dominant is en welk centrum nauwelijks gebruikt wordt. Volgende keer gaan wij dieper in op de samenwerking van de centra per enneatype.


Meer weten? Hier een paar leuke bronnen:
Riso & Hudson / Understanding the enneagram – the practical guide to personality types
Riso & Hudson / The wisdom of the enneagram
Hurley & Dobson / Welk type ben ik – het enneagram als sleutel tot de negen persoonliljkheidstypes.

De komende tijd gaan mijn blogs wat dieper in op de bouwstenen en drijfveren van de 9 verschillende enneatypes. Vandaag kijken wij naar de verschillende basisenergieën van een mens. In de traditie van G.I. Gurdjieff worden deze ook vaak centra (van intelligentie) genoemd.

Elk mens heeft (of bestaat uit) drie basisenergieën oftewel centra:
- het hoofd of het mentale centrum,
- het hart of het emotionele centrum en
- het lichaam of het fysieke centrum.

Het ware doel van de drie centra heeft te maken met heelheid, objectief bewustzijn, spiritualiteit en onze essentie. Het echte doel van het mentale centrum is een stille, objectieve innerlijk weten en zicht op de visie van het leven. De ware taak van het emotionele centrum is om werkelijke verbondenheid tot stand te brengen. Het is het centrum van verlangen, begrip, en spirituele intuïtie. Het ware doel van het fysieke centrum is om werkelijk te zijn in het hier en nu, om ons in beweging te brengen en om onze energie te gebruiken voor onze echte doelen. Het is het centrum van expressie, creativiteit en vrijheid. Mooi hè?

De ‘normale’ staat van zaken van het gros van de mensheid is echter dat geen van deze 3 centra in overeenstemming met hun ware doel functioneert. Ouch! In kleine kinderen (die nog in contact zijn met hun essentie) is het nog wel het geval. Yey! Maar als het ‘ik-besef’ (ego) eenmaal geactiveerd wordt, gaat het fysieke centrum reageren op stress en bedreigingen door zich aan te spannen en het bewustzijn uit het pijnlijke deel weg te halen. Hierdoor zijn wij niet meer (volledig) in contact met onze essentie, waardoor het emotionele centrum de leegte probeert op te vullen met emoties en overtuigingen van anderen en een valse identiteit. Het gevolg hiervan is diepe (existentiële) angst, waardoor het mentale centrum allerlei overlevingsstrategieën probeert te bedenken, waardoor wij nog meer verkrampen enz. Kortom, de centra zijn in wezen alleen nog maar bezig met het in stand houden van het ego. (Dubbel-ouch! – en als je hier geen ‘ouch’ bij voelt, dan pas heb je echt een probleem – of misschien juist geen probleem … is in ieder geval iets om over na te denken…)

Als het mentale centrum in dienst staat van het ego, is het hoofd continu aan het denken over van alles en nog wat, van de hak op de tak. Bla blabla bla blabla… In wezen leven wij in een staat van spanning en angst. Om dit niet te hoeven voelen is hoofd alsmaar op zoek naar verklaringen en strategieën om onze ‘problemen’ op te lossen. Herkenbaar? Niet bij iedereen? Wellicht is dit proces wel herkenbaar onder de noemer ‘piekeren’?

Het emotionele centrum onder invloed van het ego is bezig met mechanisch gevoel, gehechtheid en instinctieve emoties, zoals angst, verdriet, frustratie, schaamte, gevoel van machteloosheid enz. Wij reageren dan op elke willekeurige impressie uit de omgeving met een voorgeprogrammeerde gevoelsreactie. Ook te herkennen als ‘…en ik reageerde alweer precies zoals altijd, ook had ik me zo voorgenomen om het deze keer anders te doen!’.

Als het fysieke centrum in dienst staat van het ego zijn wij ons doorgaans niet erg bewust van ons lichaam. In de tussentijd zet ons lichaam zich wel schrap voor elke ‘echte’ of bedachte bedreiging. Zo brengen wij een ‘grens’ tussen ‘onszelf’ en ‘het gevaar’. Aan de andere kant van deze ‘grens’ voelen wij ons dan veilig. Het resultaat is allerlei lichamelijke pijntjes, die wij wel een tijdje kunnen negeren, maar die op den duur echt lichamelijke klachten als gevolg zullen hebben.

Meestal zijn dus al onze centra op deze wijze gekidnapt door het ego. Maar voordat wij het ego de zwarte piet maken is het wel goed om ons te herinneren dat het ego ons eigenlijk alleen probeert te beschermen tegen pijn. Al op jonge leeftijd zijn wij de verbinding met onze essentie kwijtgeraakt. Het ego is in wezen alleen maar bezig met het creëren van een valse identiteit om het verlies van het contact met het echte Zelf te compenseren, zodat wij niet constant in die pijn moeten zitten. Dus, ja, zo leuk is het ook weer niet om Ego te zijn…

Dus – what to do, what to do?
Kunnen wij onze centra helpen om weer in contact te komen met hun ware doel?
Het korte antwoord is…
Ja.
Maar… het vergt wel een inspanning.

Het goede nieuws is dat het in principe niet uitmaakt waar wij beginnen. Als wij beginnen met het werken aan weestand en spanningen in het lichaam, zullen wij gauw genoeg geconfronteerd worden met onderliggende emoties, angst, beperkende overtuigingen en mentale strategieën. En andersom werkt het precies hetzelfde. Het schijnt wel dat het meest efficiënt is om te beginnen met een centrum dat afgesneden of onderdrukt is. Meer hierover in de komende twee blogs…


Met dank aan:
Riso & Hudson / ‘Understanding the enneagram – the practical guide to personality types’ en
Hurley & Dobson / ‘Welk type ben ik – het enneagram als sleutel tot de negen persoonliljkheidstypes’. 

Ik zit (alweer) op mijn fiets. Ik voel de vochtige koude naar binnenkomen bij de enkel, precies in dat halfopen stukje tussen mijn sok en broek. Langzaam kruipt hij omhoog, eerst naar mijn kuiten. Vandaar nestelt het koude vocht zich om mijn knie heen. Van mijn knie glijdt hij als een koele slang langzaam maar zeker via de achterkant van mijn bovenbenen naar mijn billen. De spieren in mijn benen beginnen stijf en strak aan te voelen. Mijn fietszadel is koud. Mijn billen zijn ijskoud, mijn onderrug wordt stram. Ik hoop maar dat ik geen blaasontsteking krijg... Had ik maar een warm pittenkussen om op te zitten!

De Winter komt snel dichterbij. Met de winter komt de koude – of is het andersom? Volgens de Chinese filosofie kan alles in het heelal onderverdeeld worden in 5 elementen: Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Fenomenen die met elkaar corresponderen, oftewel op elkaar lijken, worden tot hetzelfde element gerekend. De winter en koude horen bij het Water element. Daarnaast hoort bij de winter bijvoorbeeld ook de omlaaggaande beweging, de oren, de botten, de nier, de blaas, de (onder)rug en de emotie angst.

Het Water element staat voor het begin van het leven en alles wat ‘diep’ ligt, of het nu gaat over weefsels (botten, merg), wilskracht (om te overleven) of erfelijke patronen. De Nier is een ander uiting van het Water element. Tijdens ons leven gebruiken wij deze Nier-energie en als hij op is, is het einde verhaal. Van de Nier-energie wordt gezegd dat hij de basis is van Yin en Yang. Dit betekent is dat de Nier-energie de basis is voor alle andere energie in ons lichaam. De Nier-energie kan onderverdeeld worden in een Yange (warme, activerende) en Yinne (voedende en bevochtigende) component. De Nier-Yin is gevoelig voor te weinig water of voedsel dat te bitter, zout of gekruid is. De Nier-Yang is kwetsbaar voor koud weer en koud voedsel. In de winter is het dus extra belangrijk om de Nier-Yang te beschermen.

De nieren liggen (zowel bij Chinese mensen als bij Westerlingen) ongeveer op taillehoogte aan weerszijden van de ruggengraat. De Chinezen hebben het over het Vuur van Ming-Men (Hara in het Japans) tussen de Nieren, dat de Nier-energie verwarmt en zo helpt om door het lichaam te stromen. Het is erg belangrijk om dit gebied te beschermen en goed warm te houden. Hoe warmer dit gebied is, hoe efficiënter de Nieren zullen functioneren, en hoe beter wij onze basisenergie zullen gebruiken voor onszelf.

Als dit gebied blootligt verspillen wij energie om het van binnenin toch warm te houden. Het is dus geen toeval dat meisjes met korte t-shirts en blote onderbuik en -rug wat extra vet zullen opslaan in dat gebied! Je kunt het ook vergelijken met de kachel op 24 °C zetten en vervolgens alle ramen en deuren open zetten als het vriest buiten. Niet zo handig, hè? Je zou het bijna een beetje dom kunnen noemen… Een goed lang hemdje (of een Japanse Hara-band) is dus beslist geen onnodige accessoire!

Verder, als de Nier-Yang en Blaas energie (Water element) niet sterk genoeg is, krijgt koude en vocht ook de kans om naar binnen te kruipen via de benen. Dit kan o.a. knie- en rugklachten, blaasontstekingen of menstruatieklachten (bij vrouwen dan, hè) als gevolg hebben. Wat ik zelf heel vaak doe, is een legging dragen onder mijn broek. Ik weet het – het komt een beetje suf en overdreven over (ik ben toch geen bejaarde!) – maar dat is wel wat mijn lichaam mij vertelt dat nodig is. Het zal niet voor iedereen zijn, maar mocht je voelen dat het wel nodig is voor jou – You are not alone! Een tip: zijden leggings zijn heerlijk koel als het warm is en warm als het koud is!

Laatst (weer op die fiets) viel me ook nog op, hoe ongelofelijk koud een fietszadel kan zijn. Gelukkig is er tegenwoordig internet, en ja hoor, ik heb een zadeldek van schapenvacht gevonden online! Die gaat dit jaar bovenaan mijn Sinterklaaslijstje!

Overigens zou het helemaal geen slecht idee zijn voor Sinterklaas zelf. Zijn mantel zal wel de onderrug redelijk goed beschermen (hoewel ik altijd ook een hemdje aan zou raden). Maar leggings onder de tabberd en een schapenvachten zadelbeschermer op het paard zou echt geen overbodige luxe zijn – al helemaal niet op die leeftijd, want de Nier-energie van Sinterklaas zal inmiddels toch langzamerhand wat beperkt aan het worden zijn?