Je kent ze, die momenten in het leven dat alles anders wordt. Er gebeurt iets, en je weet gewoon dat het leven nooit meer hetzelfde zal zijn. Deze gebeurtenissen lijken zo eens in de tien jaar op mijn pad te komen. Ik heb er dus een paar meegemaakt en kan me elke keer nog herinneren alsof het gisteren was. 

Het meest recente moment: april 2014 – een zonnige koude voorjaarsweek in Norrköping in Zweden. Primal Therapy: zonder enige twijfel het aller moeilijkste wat ik ooit heb gedaan of meegemaakt in mijn leven. Stel je voor dat je zeven dagen achter elkaar aan het baren bent en dan ook nog een marathon aan het lopen bent tegelijkertijd – en het komt een beetje in de buurt van deze ervaring. Na het volgen van diverse persoonlijke ontwikkelingstrajecten en therapieën in de afgelopen 10 jaar, dacht ik dat ik best wel een redelijk beeld had van de patronen die mijn leven beheersen. Maar er was zo veel meer en het ging zo veel dieper dan ik ooit had kunnen vermoeden. 

Via de de familielijn heb ik een zeer diepe angst en wantrouwen tegen het leven geërfd. 
Dissociatie, vluchten in diverse verslavingen, als een levende dode door het leven gaan. De behoefte om het leven te onderdrukken door de controle te (willen) houden via oordeel, slachtofferschap en het verlaten van het lichaam. Dit alles is nog steeds aanwezig in MIJN lichaam, als een zwarte, kleverige, misselijkmakende stof, die elk orgaan en elke cel doordringt.   

Ik, de trotse drager van het familie erfgoed: mij niet veilig voelen in mijn lichaam, dissociërend, verslaafd aan eten en comfort, mijn woede en levenskracht onderdrukkend, in de illusie leven dat als ik maar mijn omgeving en de mensen om me heen kon controleren, dat de dag zou komen dat ik me wel veilig genoeg zou voelen om werkelijk hier te zijn, om te leven. Tot mijn grote schaamte, ook de levenskracht en spirit van mijn dochter onderdrukkend. Niet omdat omdat iemand hier kwaadwillend is of was (dit gaat niet over het veroordelen van iemand), maar omdat het zo verrekt moeilijk is om deze patronen te doorbreken. 

Alle gebeurtenissen uit het verleden, inclusief uithongering, misbruik en oorlogen, de stemmen van onze (voor)ouders, alles ligt nog veilig opgeborgen in onze lichamen. Ons hele leven, functioneren wij bijna allemaal op het emotionele niveau van een 3-jarige, en we zijn ons daar niet eens van bewust. Wij denken dat we vrij zijn, maar in de werkelijkheid zijn wij alsmaar de patronen en levens van onze moeders, vaders en voorouders aan het herleven (of ertegen aan het rebelleren). En dat generatie na generatie na generatie…

Na een week Primal Therapy voelt het leven anders, lichter of zo (en dan heb ik het niet over die extra kilo’s die ik ook kwijtraakte). De onverwachte ontdekking: al die stemmen, al dat bagage uit het verleden – dat ben ik niet. Dat was ik nooit! I wil hier zijn! IK WIL LEVEN! Ik had werkelijk geen idee wat dit lichaam en deze geest allemaal konden doen, de kracht die in mij geborgen ligt. Ik ben zo KLAAR met het vieren van de dood. Vanaf nu kies ik VRIJHEID en het LEVEN! 

Het is een werkelijk transformerend proces. Een van de mooiste cadeaus tot nu toe, is om de verandering te zien in mijn dochter en in onze relatie. Ze voelt zo vrolijk, energiek en levendig en ondanks dat ze nog steeds humeurig kan zijn en haar sterke wil laat gelden, kan ik haar eindelijk laten zijn wie ze is, zonder haar te willen controleren zodat ik me veilig kan voelen. Het voelt echt als een zegen. 

En dit is maar het begin. Er is nog veel werk aan de winkel, maar nu voel ik tenminste dat ik – misschien voor het eerst – werkelijk een kans maak om dat te doen, en die persoon te worden waar ik hier op aarde voor ben gekomen. Ik voel me als een pasgeboren baby. Geen flauw idee wat er zal komen, maar ik ben klaar om te vertrouwen – wetend met mijn hele wezen dat het leven nooit meer hetzelfde zal zijn. 

Meer weten? Kijk naar:
What is Primal Therapy?
Primal therapy with Puja
Ground Zero Primal

Je kunt je commentaren en vragen posten bij ‘Comments’ hieronder, op FaceBook of stuur me een e-mail en ik zal mijn best doen om een antwoord te geven. 

Een aantal weken geleden bevond ik me (na een bijzondere spirituele ervaring) een heel weekend  lang in een exceptioneel rustige en stille staat van zijn. Ik was volledig open, afgestemd en in verbinding; ik kon zowel mijn eigen behoeften als die van mijn dochter en man voelen, en ik was in staat om te reageren op mijn eigen behoeftes en de behoeftes van anderen zonder enig gevoel van conflict. (Ja – dat zou ik inderdaad ook zeker vaker mee willen maken).

Tijdens dat weekend, was mijn vijf jaar oude dochter blij, stralend en vriendelijk. Ze hielp spontaan met het afruimen van de hele (!) tafel. Ze was zo ongelofelijk mooi en het was een waar genot om bij haar te zijn.

Nu is ze weer haar grenzen aan het zoeken, wij zijn continu in gevecht (vooral in de ochtend). Ze wil gewoon spelen (natuurlijk wil ze dat) en weigert mijn regels te volgen (waar ik het eigenlijk zelf mee eens ben). Als geen ander kan zij de drama-queen spelen en ze trekt dan ook alle registers open (en haalt daarmee pas echt het bloed van onder mijn nagels vandaan).

En ik dan? Ik voel een hoop frustratie. Ik voel hoe rigide mijn gedachten zijn en hoe mijn lichaam zich samentrekt (gespannen schouders, buik en billen). Ik zie mezelf oude (op angst gebaseerde) patronen herhalen – ik voel een bijna dwangmatige behoefte om te controleren wat ze doet, hoe ze het doet, wat ze eet. Ik word echt misselijk van mezelf en ga mezelf daardoor nog meer veroordelen (en daarin ben ik echt bedreven!).

Ik zie dat ik vooral getriggerd word door tijdsdruk (bijvoorbeeld op tijd zijn op school) . Ik hoor een stem in mijn hoofd : 'We MOETEN op tijd op school zijn, want anders ... ' Ja? Gaat de wereld nou echt onder als een 5 -jarige 5 minuten te laat op school is?

Ik word getriggerd door haar grote gevoel voor drama. Ik probeer haar logisch te benaderen (wat natuurlijk totaal niet werkt). Ik moet haar emotionele uitbarstingen inperken (omdat die onveilig voelen voor mij). Ik heb het idee dat ik me als een autoriteitsfiguur moet gedragen en probeer duidelijke grenzen te stellen. Maar hoe stel je liefdevolle grenzen, zonder ouderwets autoritair te worden?

Hmmm ... Zou het kunnen dat deze ervaringen op een of andere manier verbonden zijn? (zei zij met een stem druipend van sarcasme). Neen, even serieus, hoewel ik op een bepaald niveau (en in mijn gedachten) wel al lang wist dat het gedrag van mijn kind een spiegel is van mijn eigen gedrag, wordt het spel nu op een heel ander niveau gespeeld. Er is geen plek meer waar ik me kan verbergen (en geloof me, ik heb echt gezocht naar die plek).

Het is wat het is: misschien is het beste wat ik kan doen de feiten gewoon accepteren zoals ze zijn?
- Ik voel me open en verbonden. Resultaat : Zij voelt zich open en verbonden .
- Ik voel me afgesneden en gesloten. Resultaat : Zij voelt zich afgesneden en gesloten.

Mirror, mirror upon the wall,
you are no different from me at all...
I may not want to stay,
but it is useless to turn away.

Even if I do not agree,
you are just another reflection of me.
Anger, sadness, joy and shame -
we might seem different, but are one and the same.

Kan ik dan iets doen? Als ik me afgesloten voel kan ik zo veel mogelijk ontspannen om me weer open te stellen voor dat wat is, nu, in dit moment. Ik kan er bewust van zijn dat vele van de stemmen die ik hoor in mijn hoofd, oude programma’s van gedrag zijn die uit mijn eigen kindertijd (en voorafgaande generaties) komen. Als mijn hoofd de behoefte voelt om de situatie en haar drama (= mijn innerlijke drama?) te beheersen, kan ik proberen om het tegenovergestelde te doen: mijn lichaam voelen, me ontspannen, veiligheid vinden in mezelf en mijn best doen om kalm te blijven. En waar ik echt aan kan werken is dat schuldgevoel, en dus liefdevol zijn voor mezelf in plaats van mezelf voor de kop slaan elke keer dat ik het ‘fout’ doe. Hoe klinkt dat, om mee te beginnen?

Ik hoor ook heel graag wat jouw ervaringen zijn met kinderen? Ervaar jij je kinderen ook als spiegels? Wat doe jij om in een gezonde moeder / vader energie te blijven?

Laatst was mijn dochter van 4 jaar aan het spelen met mijn oude smurfen. Alle muzieksmurfen werden keurig bij elkaar gezet in en om het smurfenhuis heen. Andere smurfen werden in groepjes ingedeeld op basis van andere eigenschappen. Toen viel me op dat een smurf helemaal alleen in een hoekje stond, aan de andere kant van de kamer. De boze smurf.

Ik vroeg mijn dochter waarom de smurf zo ver weg stond.
- ‘Ik vind hem niet leuk’, was het antwoord.
- ‘Waarom is hij niet leuk’, vroeg ik.
- ‘Omdat hij boos is’, antwoordde zij.
- ‘Moet hij daarom alleen zij? Misschien is hij erg verdrietig als hij alleen staat? Mag hij niet met de anderen spelen?’, zei ik.
- ‘Nee, hij blijft daar, ik vind hem niet leuk’, zei zij.
Einde discussie.

Spiegeltje, spiegeltje… Waar herken ik dit gedrag van? Puur hypothetisch… Zou het zo kunnen zijn dat mama een ‘beetje’ moeite heeft met disharmonie en boosheid in het bijzonder? Zou het kunnen dat mama af en toe best geïrriteerd raakt door het ‘ik wil het zelf en bepaal alles zelf’-gedrag van een kleine 4-jarige? Zou het kunnen dat mama af en toe helemaal door het lint gaat? Zou het kunnen dat de stemmetjes in mama’s hoofd dan genadeloos haar afkraken, dat ze zich erg schuldig voelt als ze haar boosheid en woede niet in toom kan houden? Zou het kunnen dat mama die boosheid even niet zou willen voelen? Zou het kunnen dat mama die boosheid wegstuurt in een hoekje? Zou het kunnen dat de boosheid best verdrietig is... maar dat de boosheid alles maar alleen uit moet zoeken, en niet mee mag doen met alle andere emoties, omdat mama hem gewoon niet leuk vindt? Net zoals een boze smurf die niet mee mag spelen met de andere smurfen… Zou het kunnen?

Later in de avond stond de boze smurf nog steeds alleen in het verdoemhoekje. Ik ging het gesprek nog een keer aan met mijn dochter:
- ‘Weet je, volgens mij is de boze smurf erg verdrietig als hij daar zo alleen staat. En weet je het nog, als iemand boos is of iets stouts doet, betekent het niet dat die persoon ook boos of stout is van binnen. Zullen wij hem toch niet met de anderen laten spelen?’
- ‘Nee’, antwoordde zij.
- ‘Maar hoe zou je jezelf voelen als jij boos zou zijn en niemand met jou zou willen spelen?’, vroeg ik.
- … (Diep nadenken, geen antwoord)
- ‘Weet je wat, ik vind hem gewoon zo verdrietig dat ik wat licht uit mijn hart naar hem toe ga sturen. Welke kleur denk jij dat hij zou willen?’, vroeg ik.
- ‘Misschien paars’, zei zij.
- ‘Wat een goed idee, ik stuur paarse licht naar hem toe…Kijk, hij wordt helemaal paars en blij van binnen. Hij lijkt nog erg boos aan de buitenkant, maar is toch heel anders van binnen.
- ‘Ik stuur hem ook een kleur’, zei mijn dochter. ‘Nu is hij licht, paars en blij van binnen… Ik vind hem lief’. Waarop zij de boze smurf uit het hoekje haalde en neerzette bij de muzieksmurfen. En zo mocht de boze smurf weer spelen met de andere smurfen…

---

- ‘Mama.’
- ‘Ja?’
- ‘Je snapt toch dat de smurf gewoon speelgoed is?
- ‘Mmm-hmm.’

Een paar dagen geleden kwam de eerste sneeuw van deze winter. Het begon met een paar vlokjes, maar na een uurtje waren alle daken, auto’s en straatjes bedekt door een dikke, witte laag met sneeuw. Ineens was het grijze herfstlandschap omgetoverd in een betoverende sprookjeswereld…

Ik kan er zo intens van genieten… Als het donker is in de ochtend en de straatverlichting nog steeds aan is en ik even de tijd neem om stil te staan bij de dansende sneeuwvlokjes in het licht… Als het de hele dag sneeuwt en ik achter het keukenraam elke stap van de metamorfose meemaak, tot het moment dat ik de auto’s in de schemering keurig terug zie kruipen door 30 cm sneeuw… Als ik als eerste mijn voetstapjes achter me zie op het ingesneeuwde pad in het bos, luisterend naar het zachte geluid van sneeuw die van de takjes van de bomen in de sneeuw valt op de grond. Dan voel ik me echt thuis. (Wat niet zo raar is, gezien dat ik geboren en opgegroeid ben in Finland – en nee, er lopen geen ijsberen rond in de straatjes van Helsinki).

Het valt mij wel op dat er een duidelijk verschil zit tussen de beleving van winter en vooral van sneeuw tussen twee groepen mensen, namelijk kinderen en volwassenen.

Hoe veel kinderen ken jij die niet van sneeuw houdt? Antwoord: nul.
Bij de eerste vlokjes die naar beneden komen staan de kinderen jubelend bij het raam: Mama, mama, kijk het sneeuwt!!! … om vervolgens naar buiten rennen om sneeuwvlokjes te gaan vangen met de tong. Het dunste laagje sneeuw wordt van de auto’s afgeschraapt om er sneeuwballen van te maken. Bij een halve centimeter ijs komen de schaatsen naar voorschijn: Mag ik alsjebliiiieeeft gaan schaatsen? En als de straatjes wit worden moet de slee a la minute uit de schuur gehaald worden. 

Hoe veel volwassenen ken jij die niet van sneeuw houdt? Antwoord: best veel.
- Meneer, wat vindt u van het prachtige weer van vandaag?
- Prachtig? Wat bedoelt u mevrouw?
- De bevroren vijvers, sneeuwbedekte straatjes, de sneeuwvlokjes in uw wimpers?
- Nou, dat hoeft echt niet voor mij, hoor. Sneeuw is nat, koud, de straatjes zijn spekglad, levensgevaarlijk… mopper, mopper…chaos in het verkeer, auto start niet, 1000 km file… mopper, mopper…geen treinen die rijden, sneeuwschuiver, moeilijk, irritant, bah… mopper, mopper…

Ik vraag me af wat er gebeurt tussen kind zijn en volwassen worden, waardoor sneeuw ineens niet meer leuk is? Wanneer verdween het spelende kind en kwam er een zeurpiet voor in de plaats? Ik heb geen antwoord op deze vraag, maar hierbij de uitnodiging om na te gaan bij jezelf in welke categorie jij jezelf (het liefst) zou plaatsen. 

Herken jij je eerder in de zeurpiet dan in het kind? Doe het eens anders als het weer sneeuwt: trek een lekkere dikke jas aan, doe handschoenen aan je handen, een schaal om je nek en een muts op je hoofd, en ga naar buiten. Sta even stil, doe je gezicht omhoog en voel elke sneeuwvlok vallen op je hoofd en gezicht. Strek dan je tong uit en laat de sneeuwvlokjes smelten op je tong. En voel de magie van de winter.